Webtoegankelijkheid: verstandelijke beperkingen
Dit is het tweede artikel in een reeks over web accessibility, oftewel webtoegankelijkheid. De vorige keer heb je gelezen hoe je rekening kunt houden met websitebezoekers die een visuele beperking hebben. Voor deze groep is met name de opbouw van de inhoud van je website belangrijk. Hulpsoftware moet de tekst ongehinderd kunnen voorlezen aan de gebruiker. Als je daarnaast ook rekening wilt houden met verstandelijk beperkte bezoekers, moet je extra aandacht besteden aan iets anders: de moeilijkheidsgraad van de tekst.
Over verstandelijke beperkingen
Men spreekt van een verstandelijke beperking als iemand een blijvende ontwikkelingsachterstand heeft die het gevolg is van een stoornis in het cognitief functioneren (waarnemen, denken, kennen en/of weten). Het IQ van iemand met een verstandelijke beperking ligt beneden het gemiddelde. De DSM-IV, het handboek van de psychiatrie, noemt de volgende gradaties van verstandelijke beperkingen:
- lichte verstandelijke handicap: IQ tussen 50/55 en 70/75;
- matige verstandelijke handicap: IQ tussen 35/40 en 50/55;
- ernstige verstandelijke handicap: IQ tussen 20/25 en 35/40;
- diepe verstandelijke handicap: IQ lager dan 20/25.
Hoeveel iemand met een verstandelijke beperking begrijpt van een webtekst, is afhankelijk van de mate van de beperking (het IQ) en het daaruit voortvloeiende leesniveau.
Leesniveaus
Eind vorige eeuw stelde de Raad van Europa het zogenaamde Europees Referentiekader (EFK) op. Deze richtlijn was oorspronkelijk bedoeld voor het bepalen van het taalniveau van mensen die een tweede taal (leren) spreken. Inmiddels worden de EFK-niveaus ook gebruikt voor het meten van moedertaalbeheersing. De leesniveaus gaan van niveau A1, het begrijpen van korte zinnen met eenvoudige woorden, tot C2, het begrijpen van abstracte, structureel of linguïstisch complexe teksten.
De Okee-krant is een krant speciaal voor volwassenen met een verstandelijke beperking. De redactie van de Okee-krant hanteert leesniveau A2 voor haar doelgroep. Als je de teksten op je website begrijpelijk wilt maken voor iedereen, is het dus veilig om teksten van niveau A2 te schrijven. Maar hoe achterhaal je het leesniveau van je tekst? Stichting Accessibility heeft daar een speciale tool voor ontwikkeld: de Leesniveau Tool.
Leesniveau Tool
De Leesniveau Tool is door Stichting Accessibility ontwikkeld om het leesniveau van korte teksten te bepalen. De tool bekijkt de lengte van zinnen en woorden en zoekt elk woord op in een database met veelvoorkomende, eenvoudige woorden. Ook analyseert de tool de functie van de woorden in de tekst. Als de tekst meer zelfstandige naamwoorden bevat, wordt deze eenvoudiger geschat dan andere teksten. Je vindt de Leesniveau Tool hier.
Afsluitend
De meeste teksten die door bedrijven en overheden worden gepubliceerd, zijn van niveau C1. Ik heb de tekst van dit artikel ook even geanalyseerd met de Leesniveau Tool. Wat blijkt: het leesniveau van deze tekst ligt tussen B2 en C1. Misschien moet ik maar eens in de praktijk brengen wat ik tijdens het schrijven van deze blogpost heb geleerd.
Benieuwd op welke manieren je nog meer rekening kunt houden met de bezoekers van je website? Houd deze blog dan in de gaten. Volgende keer het laatste deel: auditieve beperkingen.
