Facebook: mijn ideale online wereld een hoax?
Het was shocking nieuws in de afgelopen weken: Facebook is voor veel mensen de belangrijkste nieuwsbron, terwijl er nepnieuws wordt verspreid. Wees op uw hoede: u bent omsingeld door slecht-geïnformeerde mensen. Mark Zuckerberg, doe er wat aan! Onze traditie van gezellig niet-geïnformeerd of klagerig wel-geïnformeerd zijn, staat op het spel.
Van contactmiddel naar nieuwsbron
De invloed en rol van Facebook lijkt in de loop der jaren een verandering te hebben doorgemaakt. Voor mij in ieder geval wel. Toen ik zelf ongeveer 10 jaar geleden mijn Facebookaccount aanmaakte, was het hoofddoel om gemakkelijk contact te kunnen onderhouden met vrienden en familie in het buitenland. Hyves had een lelijke huisstijl, onaantrekkelijke emoticons en miste internationale allure, dus al gauw stapten ook steeds meer Nederlandse vrienden en familieleden over op Facebook. Daarmee veranderde ook de manier van contact houden via Facebook: in plaats van persoonlijke, directe berichten achter te laten, gebruikte ik het als display om iedereen aan mijn bestaan te helpen herinneren door te delen, taggen, liken en reageren om zo in ieders feed te verschijnen.
Sinds de komst van WhatsApp wordt er in mijn kringen minder gedeeld via Facebook. Delen voor het oog van iedereen is uit, delen binnen een groep of een-op-een is in.
Een ideale online wereld op maat
Doordat ik met name contact onderhoud via WhatsApp is de rol van Facebook voor mij veranderd en hierdoor steeds meer een nieuwsbron geworden: ik like pagina´s en posts die bij mijn persoonlijke interesses passen en op basis hiervan geeft Facebook mij nog meer suggesties. Hierdoor is mijn Facebook-feed een bolwerk van linkse hobby´s. De meeste van mijn vrienden hebben dezelfde soort interesses, waardoor ik ook hun likes in mijn feed zie verschijnen. Facebookvrienden met een andere oriëntatie waar ik niet mee geconfronteerd wil worden of waar ik simpelweg chagrijnig van word, ontvolg ik gewoon. Zo creëren Facebook en ik samen een ideale online-wereld.
Trump-hoax
Blijkbaar wordt dit ideale wereldje voorzien van nepnieuws, synchroon aan mijn persoonlijke voorkeuren. Zo zag ook ik de welbekende Trump-quote meerdere keren voorbijkomen. De Trump-quote die een hoax bleek te zijn en de haat van sommige mensen voor Sylvana Simons nog maar eens dik onderstreepte: die domme Sylvana die geloofde in een hoax. Echter had ook ik deze quote voor waar aangenomen en ik kan niet geloven dat Sylvana en ik de enigen zijn geweest.
Ik heb mij destijds nooit afgevraagd waar deze quote eigenlijk vandaan kwam en of het überhaupt wel klopte, terwijl ´brononderzoek´ tijdens mijn studie toch echt is behandeld. De quote gaf me gelijk en versterkte mijn mening. Het was liefde op het eerste gezicht: waarom zou ik nog verder onderzoeken?
Nepnieuws en verkiezingen
Door deze en meerdere nep-berichten staat de invloed van Facebook op nieuwsverspreiding in de spotlight. Nu dit misschien van invloed kan zijn op verkiezingen breekt het zweet de mensen uit: Facebook moet dit tegenhouden! Dit kan nog knap lastig worden: Facebook zal het algoritme weer aan moeten passen of misschien de riskante en dubieuze mogelijkheid bieden om berichten te rapporteren.
Of past een riskante oplossing juist goed in deze onstuimige periode van dubieus verlangen naar de goede oude tijd toen niet-geïnformeerde mensen gewoon niet stemden? Of is het, nu we ons toch in nostalgische sferen bevinden, een idee om Facebook weer als een sociaal kanaal te gaan gebruiken in plaats van als een nieuwskanaal?
